|
Słownik przyrodniczy
|
Mchy
|
Mchy - gromada roślin osiągających niewielkie, kilkucentymetrowe rozmiary i preferujących siedliska wilgotne i zacienione. Są to rośliny nienaczyniowe; nie mają wyspecjalizowanej, wyodrębnionej tkanki przewodzącej wodę.
Występuje u nich przemiana pokoleń, przy czym dominujący jest gametofit (pokolenie haploidalne). Ma on postać ulistnionej łodyżki, przytwierdzonej do podłoża chwytnikami.
Na szczycie gametofitu znajdują się rodnie i plemnie, które produkują gamety. Plemniki, dzięki kroplom wody, wnikają do rodni i następuje zapłodnienie. Z zygoty wyrasta sporofit (pokolenie diploidalne), który jest zależny od gametofitu (wyrasta na nim). Składa się on z cienkiej łodyżki, zakończonej zarodnią. Na szczycie zarodni jest wieczko, które odpada wtedy, gdy zarodniki dojrzeją.
Wydostające się na zewnątrz zarodniki padają na podłoże i kiełkują w splątki, które dają początek gametofitom. Cykl się zamyka.
Mchy mogą też rozmnażać się bezpłciowo poprzez rozmnóżki.
Mchy to organizmy pionierskie, więc potrafią jako pierwsze zasiedlać mało gościnne miejsca (np. szczeliny skalne). Potrafią też chronić glebę przed wysychaniem, gdyż ich darnie chłoną i zatrzymują wodę jak gąbka.
Przykłady mchów: płonnik pospolity, torfowce.
|
Merystem
|
Merystem (tkanka twórcza) - tkanka roślinna, w której zachodzi intensywny podział komórek. Dzięki niej możliwy jest wzrost i przyrosty. Wyróżniamy merystemy:
- pierwotne: pochodzące od niezróżnicowanych komórek zarodka (np. stożek wzrostu korzenia, łodygi, merystemy w międzywęźlach).
- wtórne: powstające przez odróżnicowanie komórek zróżnicowanych (np. miazga twórcza, tkanka korkotwórcza, tkanka przyranna→kalus).
|
Metabolizm
|
Metabolizm - skomplikowany system katalizowanych przez enzymy reakcji chemicznych, istniejący w komórce organizmu żywego i umożliwiający jej istnienie, funkcjonowanie i w niektórych przypadkach - podział.
W metabolizmie można wyróżnić szlaki i cykle, przy czym te pierwsze są liczniejsze. Reakcje przebiegające z wydzieleniem energii (kataboliczne) służą komórce do uzyskiwania ze składników pokarmowych energii do napędzania reakcji anabolicznych, dzięki którym powstają i działają struktury budujące komórkę.
Przykłady przemian metabolicznych: cykl Krebsa, glikoliza, biosynteza puryn, biosynteza kwasów tłuszczowych, glukoneogeneza, cykl pentoz.
|
|