| INFO |
| INFO O AUTORZE |
| KONTAKT |
| Słownik przyrodniczy
|
| Widłakowce
|
|
Widłakowce (potocznie: widłaki) - rząd roślin naczyniowych; rośliny zielne mające drobno ulistnione, zimozielone pędy. Istnieją u nich dwa odrębne typy liści: asymilacyjne (zielone) i zarodnionośne (zazwyczaj skupione w rozwidlające się kłosy). U widłakowców występuje przemiana pokoleń, przy czym dominujący jest sporofit (pokolenie diploidalne). Zarodnie są położone na powierzchni lub w kącie liścia zarodnionośnego. Gdy zarodnik trafi na glebę, kiełkuje w gametofit (pokolenie haploidalne, przedrośle). Wytwarza on plemniki i komórki jajowe. Dwuwiciowe plemniki przepływają z kroplami wody do komórek jajowych i następuje zapłodnienie. Z zygoty wyrasta sporofit (właściwa roślina) i cykl się zamyka. Cykl życiowy widłakowców trwa zwykle długo, do 20 lat. Przykłady widłakowców: widłak goździsty, widłak jałowcowaty, wroniec widlasty. |
| Wirusy
|
|
Wirusy - złożone cząsteczki zbudowane z białek opłaszczających materiał genetyczny, istniejący w postaci RNA lub DNA. Wirusy nie mają własnego metabolizmu, a do produkcji swych kopii niezbędne są im komórki organizmów żywych. Rozmiary wirusów mieszczą się w zakresie: 15-400 nanometrów (są one wyraźnie mniejsze od bakterii). W zależności od rodzaju materiału genetycznego, wyróżniamy wirusy: - z jednoniciowym (+)RNA - np. pikornawirusy, flawiwirusy - z jednoniciowym (-)RNA - np. filowirusy, paramyksowirusy, rabdowirusy - z dwuniciowym RNA - np. rotawirusy - z jednoniciowym DNA - np. parwowirusy - z dwuniciowym DNA - np. adenowirusy, pokswirusy, herpeswirusy Istnieją też wirusy RNA, które w komórce przepisują swój materiał genetyczny na DNA, po czym integruje on z DNA gospodarza (tzw. retrowirusy). Wirusy wywołują u organizmów żywych wiele chorób; niektóre z nich są śmiertelne. Przykładowe choroby wirusowe człowieka: żółtaczki A, B, C, grypa, odra, ospa wietrzna, różyczka, świnka, wścieklizna, AIDS. |
| Woda
|
|
Woda (H2O, tlenek wodoru, oksydan) - bezwonna, pozbawiona smaku, nieznacznie jasnoniebieska ciecz o gęstości 1 g/cm3, temperaturze topnienia 0oC i temperaturze wrzenia 100oC. Ma obojętny odczyn pH równy 7. Stanowi doskonały i popularny rozpuszczalnik substancji jonowych i polarnych. Jest głównym składnikiem "wód" oceanów, mórz, jezior i rzek. Stanowi większość masy organizmów żywych i jest niezbędna do życia. Powstaje w reakcjach chemicznych typu: zobojętnianie (kwas + zasada), estryfikacja (kwas + alkohol) i polikondensacja. Można ją też otrzymać w reakcji spalania wodoru lub substancji organicznej w tlenie. W przemyśle, jest powszechnie stosowana jako rozpuszczalnik. Ludzie używają jej, również powszechnie, w celach sanitarno-bytowych. |